„Chodzi o to, żeby każdy, kto jest członkiem i częścią jakiegoś społeczeństwa, mógł pozostać tym, kim jest”. (Imre Kertesz)
Rozwój cywilizacji, migracji i emigracji spowodował, że Europa stała się wielkim tyglem kulturowym, literackim i językowym. Dzięki nieuchronnej globalizacji stajemy wobec jednego z bastionów tradycji – pojęcia „małej ojczyzny”, którą każdy z nas może ulokować w innym miejscu w sensie geograficznym, ale emocjonalnie pozostaje ona głęboko w naszym sercu. Popularyzując zjawisko multikulti, żyjąc w „wiosce globalnej” stajemy przed dużym wyzwaniem integracji i asymilacji dzieci dwujęzycznych w warunkach szkolnych.
Dwujęzyczność, inaczej bilingwalizm jest umiejętnością swobodnego posługiwania się dwoma językami oraz przechodzenia z jednego języka na inny w zależności od sytuacji komunikacyjnej.
Podstawowy podział dwujęzyczności to:
- DWUJĘZYCZNOŚĆ SYMULTANICZNA
Pojawia się wówczas gdy drugi język pojawia się bardzo wcześnie, przynajmniej przed 3 rokiem życia dziecka. Najczęściej występuje ona w przypadku dzieci pochodzących z małżeństw mieszanych narodowościowo. Może pojawić się także u dziecka, którego rodzice mówią w tym samym języku, a które spędza dużo czasu z osobą posługującą się innym językiem, np. nianią.
W przypadku tej dwujęzyczności rodzice mogą wybrać różne strategie wprowadzania dziecka w świat dwóch języków, często jest to strategia OPOL (one person, one language) – każdy z rodziców mówi do dziecka w swoim ojczystym języku. Dziecko najczęściej początkowo lepiej opanowuje język osoby z która łączy go wiele sytuacji komunikacyjnych. Następnie często językiem dominującym staje się język społeczności – przedszkola, szkoły. Rozpoczynając etap edukacyjny dziecko zwykle sprawnie komunikuje się dwoma językami, choć niekoniecznie w równym stopniu.
- DWUJĘZYCZNOŚĆ SEKWENCYJNA
Dotyczy sytuacji, w której dziecko nabywa drugi język jako kolejny, w przypadku emigracji rodziców do innego kraju. Badania wskazują, ze ten rodzaj bilingwalizmu powoduje u dzieci duży problem emocjonalny, spowodowany z trudnościami z odnalezieniem się w grupie rówieśniczej, mówiącej w innym języku.
PODSUMOWANIE:
Wychowanie dwujęzyczne nie zawsze przebiega bez problemów. Zwykle wymaga przemyślanych i konsekwentnych strategii. Wtedy również ważną rolę zaczyna odgrywać wsparcie logopedyczne realizowane w przedszkolu, szkole, instytucji do której dziecko z racji obowiązku przygotowania rocznego lub szkolnego musi uczęszczać.
Efektywność strategiczna powinna opierać się na najważniejszym celu – dobru dziecka, jak również na pozytywnym wartościowaniu obu języków i kultur przez jego najbliższe otoczenie.
Drodzy Rodzice dzieci dwujęzycznych, jeśli nurtują Was pytania odnośnie rozwoju mowy Waszych dzieci służę pomocą i radą 🙂
Opracowanie: Agnieszka Wytrwał – neurologopeda
Bibliografia:
-
Cieszyńska, Dwujęzyczność - rozumienie siebie jako Innego, [w:] J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo (red.) Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej - metoda krakowska, Kraków 2010; -
Kania, Wpływ wybranych czynników na rozwój dwujęzyczności dzieci, [w:] Języki obce w Szkole 3/2013