Jak chronić dzieci w sieci, czyli co może zrobić rodzic

Szkodliwe treści w internecie można spotkać praktycznie wszędzie. Zwykle pojawiają się przypadkowo, np. poprzez błędne wyniki wyszukiwania, spam lub reklamę, ale są także efektem celowego poszukiwania tego, co niedozwolone.

Szkodliwe treści można znaleźć w bardzo popularnych teraz grach komputerowych, filmach, a nawet bajkach. Niestety dzieci i młodzież, w myśl zasady „zakazany owoc smakuje najlepiej” często sami wyszukują szkodliwe treści, jako te atrakcyjne i pożądane. Nie zdają sobie sprawy, że z pozoru błahe materiały mogą mieć negatywny wpływ na ich rozwój i psychikę. Kontakt ze szkodliwymi treściami sprawia, że u młodych ludzi następuje wzrost poziomu negatywnych emocji, które
z kolei obniżają poczucie bezpieczeństwa.

Co zaliczamy do szkodliwych treści?

  • PORNOGRAFIĘ
  • PRZEMOC I OKRUCIEŃSTWO
  • ZACHOWANIA AUTODESTRUKCYJNE (samookaleczenia, samobójstwa, zachowania szkodliwe dla zdrowia)
  • NARKOTYKI LUB DOPALACZE
  • TREŚCI DYSKRYMINACYJNE

Jak chronić swoje dziecko w sieci?

1. Ustalić zasady korzystania przez dziecko z internetu

Zasady są po to, aby zapewnić młodemu człowiekowi maksimum bezpieczeństwa. Powinny być dostosowane do wieku dziecka – inne zasady będą dla pierwszoklasisty, a inne dla nastolatka. O zasadach trzeba nieustannie przypominać, nie tylko, kiedy pojawi się ku temu okazja, ale  także w codziennej rozmowie. Dobrze jest zachęcać dziecko do zadawania pytań, udzielać na nie odpowiedzi oraz wyjaśniać, w jakim celu wprowadzamy pewne ograniczenia – dziecko musi wiedzieć, że wszystko, co robimy jest dla jego dobra. Bardzo ważne jest także wzmacnianie w dziecku poczucia odpowiedzialności za to, co robi w sieci, jak również maksymalne zapewnienie go o możliwości rozmowy, w każdej niepokojącej go sytuacji.

2. Udostępniać dziecku tylko pozytywne i bezpieczne treści

W dzisiejszych czasach chyba już nikt z nas nie wyobraża sobie życia bez internetu. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ w sieci jest prawie wszystko. Niestety w słowie „wszystko” zawarte są także treści niewłaściwe i szkodliwe, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Dlatego tak ważne jest, aby wybierać tylko to, co dobre. Bo to, co dobre może bardzo pozytywnie wpłynąć na rozwój społeczny, emocjonalny, moralny i poznawczy dziecka. Co to znaczy dobre treści? To takie, które są wolne od przemocy, wulgaryzmów, erotyki, pochodzące z wiarygodnego źródła, stworzone z myślą o młodych odbiorcach. Treści dla dzieci powinny łączyć zabawę z edukacją i rozwojem. Warto mieć na uwadze czy dany serwis zapewnia ochronę prywatności użytkownika (chodzi tutaj o bezpieczeństwo danych
i wizerunku dziecka).

Gdzie znaleźć dobre treści?

  • Wyszukiwarki (np. Google) – wpisanie w wyszukiwarkę hasła „aplikacje dla dzieci” lub nazwy konkretnej gry czy aplikacji pozwoli zapoznać się
    z informacjami od dystrybutorów oraz opiniami innych internautów. Podobnie jest z serwisem YouTube, gdzie po wpisaniu w wyszukiwarkę danej treści najprawdopodobniej trafimy na film prezentujący jej działanie.
  • System klasyfikacji gier PEGI – w celu świadomego kupowania gier dla dzieci. Jak to działa? Na pudełkach gier zamieszczane są etykiety wskazujące na minimalny dopuszczalny wiek, po osiągnięciu którego można korzystać z gry, jak również ostrzegające przed pojawiającymi się w niej niebezpiecznymi treściami. Informacje o ocenie danej gry w systemie PEGI można znaleźć na stronie pegi.info
  • Katalog BeStApp – stworzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Bardzo przydatny przy szukaniu aplikacji dziecięcych. Więcej na ten temat w prezentacji „Jak zadbać o bezpieczeństwo dzieci w internecie” dołączonej do artykułu.

3. Rozmawiać z dzieckiem o jego doświadczeniach w sieci

O tym jak ważna jest komunikacja z dzieckiem mówi się wiele. Niestety
w dzisiejszych czasach, w dobie nieustannego pędu, na rozmowę zawsze brakuje czasu. Rodzice często zapominają, że dobry kontakt z dzieckiem i realne zainteresowanie jego problemami czy doświadczeniami są bardzo ważne dla jego rozwoju i poczucia bezpieczeństwa. Jeśli dziecko ufa rodzicowi i wie, że może na niego liczyć, będzie otwarte na rozmowę, a to sprawi, że rodzic będzie na bieżąco z jego aktywnościami
w sieci. Dzięki temu, w razie niebezpiecznych sytuacji czy niepokojących zdarzeń rodzic będzie miał szansę szybko zareagować.

Co zrobić w sytuacji, kiedy dziecko spotkało w internecie niebezpieczne treści?

  • Nie wpadać w panikę.
  • Nie oceniać i nie obwiniać dziecka za to, co się stało.
  • Spokojnie ustalić okoliczności zdarzenia.
  • Wytłumaczyć dziecku sytuację, w której się znalazło.
  • Nie pozostawiać pytań bez odpowiedzi.
  • Wytłumaczyć dziecku, że to, co dzieje się w świecie wirtualnym jest fikcją, a nie prawdziwym życiem (dotyczy sytuacji, w których dziecko było świadkiem przemocy lub śmierci bohatera bajki czy gry – w rzeczywistości nikomu nie stała się krzywda).
  • W przypadku spotkania dziecka z erotyką i pornografią (adekwatnie do wieku dziecka!) warto wytłumaczyć mu koncept sytuacji i przekazać, że materiały, które widziało przeznaczone są dla dorosłych.
  • Rozmowa z wychowawcą lub rodzicami rówieśników, kiedy dziecko opowiada
    o kontakcie ze szkodliwymi treściami poza domem.
  • Zawsze można skonsultować się korzystając z bezpłatnej linii 800 100 100.

4. Skonfigurować ustawienia w urządzeniu z dostępem do internetu

Urządzenie z dostępem do internetu, które otrzymuje dziecko, powinno mieć właściwie skonfigurowany system operacyjny. Ta prosta do wykonania czynność ma ogromny wpływ na ograniczenie dostępu dziecka do szkodliwych treści.

  • Tablety i smartfony z systemem Android – warto odpowiednio skonfigurować Google Play, przeglądarkę oraz aplikację serwisu YouTube. Nowsze wersje systemu mają możliwość stworzenia profilu ograniczonego, który będzie tworzył bezpieczną przestrzeń dla dziecka.
  • Urządzenia mobilne z systemem iOS (iPad, iPhone) – korzystając z funkcji „Ograniczenia”, która znajduje się w ustawieniach ogólnych można ograniczyć dziecku dostęp do wybranych treści (np. można ustawić odpowiednio ograniczenia wiekowe dotyczące wyświetlanych filmów oraz używanych programów).
  • Komputer wyposażony w system Windows 7 – istnieje możliwość aktywowania modułu Ochrony Rodzicielskiej w panelu sterownia.. Dzięki temu  można kontrolować ilość czasu spędzanego przez dziecko przed komputerem, a także ograniczyć dostęp do wskazanych gier i aplikacji.

Filmy pokazujące krok po kroku jak konfigurować urządzenia można znaleźć na stronie: dzieckowsieci.pl

5. Zainstalować program do kontroli rodzicielskiej

Programy kontroli rodzicielskiej są bardzo przydatne, ponieważ dają możliwość, m.in. filtrowania treści, kontrolowania czasu i aktywności dziecka online. Jak stać się posiadaczem tego typu zabezpieczeń? Aplikacje do kontroli rodzicielskiej, w zależności od typu urządzenia:

  • tablety i smartfony – do kupienia w sklepach online właściwych dla danego systemu operacyjnego
  • komputery – do pobrania z sieci lub do kupienia w sklepie

Część programów i aplikacji kontroli rodzicielskiej udostępnianych jest gratis lub
z płatnymi dodatkowymi funkcjonalnościami. Część programów działa na zasadzie abonamentu (w okresie próbnym można przetestować program i zdecydować czy spełnia oczekiwania). Warto zwrócić uwagę, czy wybrany pakiet daje możliwość zabezpieczenia kilku urządzeń jednocześnie.

Zachęcam Państwa do zapoznania się z załączonymi do artykułu materiałami, w których znajdą Państwo konkretne przykłady możliwości zapewniających dzieciom bezpieczeństwo w internecie.

Artykuł został sporządzony dzięki materiałom „Chroń dziecko w sieci przed szkodliwymi treściami” udostępnionym przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.

Ewelina Polak-Janik

Skip to content